आषाढी अमावस्या ही हिंदू धर्मातील अत्यंत महत्वाची तिथी आहे. या दिवशी पितरांच्या आशीर्वादासाठी व मुलांच्या कल्याणासाठी खास उपाय केले जातात. वास्तू दोष निवारण, ग्रहदोष शांती आणि पितृशांतीसाठी अनेक जुन्या, श्रद्धायुक्त रीतिरिवाज आणि परंपरा पाळल्या जातात.
आषाढी अमावस्येचे महत्व
- आषाढी अमावस्या, हिंदू पंचांगानुसार, पितरांना स्मरण करून त्यांना तर्पण व श्राद्ध देण्यासाठी योग्य दिवस मानला जातो.
- या दिवशी घरात शांती, समृद्धी आणि मुलांच्या प्रगतीसाठी विशिष्ट पूजा व उपाय केले जातात.
- कुल आणि वंशाच्या कल्याणासाठी या अमावस्येला केलेले उपाय अत्यंत पवित्र मानले जातात.
पितरांसाठी केले जाणारे कर्म
- पितरांना अर्पण करण्यासाठी तर्पण, पिंडदान व श्राद्धकर्म केली जातात.
- नदी, तलाव किंवा घरच्या अंगणात ताजे पाणी ओतून पितरांना जलदान दिले जाते.
- कुश, तिल, दूध, तूप इ. पदार्थांचा विशेष उपयोग केला जातो.
मुलांच्या कल्याणासाठी उपाय
- आषाढी अमावस्येला आपल्या मुलांच्या शिक्षण, आरोग्य, विवाह, आणि नोकरीच्या उन्नतीसाठी घरगुती असे उपाय केले जातात:
- सुर्यनमस्कार व मंत्रजपाने दिवसाची सुरुवात करावी.
- तुळशीच्या रोपाजवळ दीप लावणे व पितरांसाठी प्रार्थना करावी.
- धान्य, कपडे, गोड पदार्थ गरीबांना दान केल्याने पितर प्रसन्न होतात व घराला आशिर्वाद मिळतो.
वास्तू व ज्योतिष उपाय
- या दिवशी घरातील वास्तू दोष निवारणासाठी औषधी वनस्पतींचे पूजन आणि घरात चांगली ऊर्जा मिळण्यासाठी उपाय सुचवले आहेत.
- राहू-केतू सारख्या ग्रहदोषांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी विशेष मन्त्रस्मरण किंवा साधने केली जातात.
- धूप, दीप पात्र, किंवा अस्थिकलशात पाणी भरून ठेवणे योग्य मानले जाते.
लक्ष द्याव्या अशा गोष्टी
- कुठल्याही धार्मिक कृत्यापूर्वी ध्येय व श्रद्धा आवश्यक आहे.
- पितृऋण शमवण्यासाठी योग्य प्रकारे मंत्र आणि विधींचे पालन करणे गरजेचे आहे.
- संकट किंवा अडचण असल्यास योग्य ज्योतिष मार्गदर्शन घ्यावे.